دوره 8، شماره 15 - ( 6-1397 )
جلد 8 شماره 15 صفحات 106-87 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Restoration of the Design and Motif of the Textiles in the reign of Fathali Shah Qajar In view of Royal Figurative Paintings. SciJPH 2018; 8 (15) :87-106
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-532-fa.html
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-532-fa.html
مافی تبار آمنه، کاتب فاطمه. بازیابی طرح و نقش پارچه های عصر فتحعلی شاه قاجار با استفاده از پیکرنگاری درباری. دوفصلنامه علمی پژوهش هنر. 1397; 8 (15) :87-106
دانشگاه الزهرا
چکیده: (5660 مشاهده)
هم‌گام با پیکرنگاری درباری که در نیمه نخست قاجار، پویا بود و در دوره دوم با رواج طبیعت‌نگاری از رونق افتاد، نساجی سنتی چنین مسیری پیمود و به‌رغم شکوفایی در ابتدای کار، در زمان پادشاهان میانه این سلسله با ورود پارچه‌های صنعتی، جایگزینی بیشتری یافت. به‌واقع در نیمه نخست این حکومت هم‌زمان با فرمانروایی فتحعلی‌شاه، هنوز این هنر از نفس نیفتاده و هم‌چون نقاشی این عصر، با آمیختگی هنر داخلی و خارجی، پیشتاز میدان رقابت بود. برای رهگیری طرح و نقش پارچه‌های آن روزگار، مقاله حاضر به‌دنبال این پرسش است: «چگونه می‌توان با مطالعه در پیکرنگاری‌های عصر فتحعلی‌شاه قاجار، نسبت به شناسایی طرح و نقش پارچه‌های رایج در آن دوره اقدام کرد؟». هدف مقاله آن است که به‌شیوه تحلیلی_تاریخی و با بررسی هفده مورد از پیکرنگاری‌های آن روزگار، نقش و طرح پارچه‌های متداول را بر اساس اصول هنرهای سنتی ایران شناسایی کند. البته مسلما به‌جهت بستر اصلی این پژوهش و جستجو در هنر پیکرنگار، طرح و نقش پارچه‌های انواع تن‌پوش، بیشتر از دیگر گونه‌های کاربردی موردریزبینی واقع می‌شوند. نتیجه مطالعه نشان می‌دهد افزون بر پارچه‌های بدون طرح و نقش، بیشتر منسوجات آن عصر از طرح‌های واگیره‌ای، انواع قابی، محرمات و افشان بهره می‌گرفتند که معمولا با نقوش گیاهی آرایه‌بندی می‌شد. در این بین، طرح‌های افشان و محرمات در طبقه عامه کاربرد بیشتری داشت؛ طرح افشان تقریبا با پوشاک زنانه و مصارف خانگی تعریف می‌گشت و محرمات، پوشش معمول خدمه دربار بود. به‌عکس، انواع منسوج بدون طرح بیشتر در پوشش خاندان سلطنتی مجال ظهور می‌‌یافت و گاه با حاشیه‌دوزی محرمات زینت می‌شد. طرح‌های واگیره‌ای و انواع قابی نیز با گستردگی بسیار، احتمالا در پوشش زن و مرد اقشار گوناگون جامعه مورداستفاده قرار می‌گرفت.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهاي تجسمي
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
