دانشگاه هنر، دانشکده مطالعات عالی هنر ، monirehsadatnaghavi@gmail.com
چکیده: (54 مشاهده)
نوشتار پیش رو به دنبال این پرسش که اشیا به چه روشهایی عاملیت خود را در تعامل با انسانها نشان میدهند، به بررسی انواع عاملیت ضبطصوت در زندگی علی شریعتی میپردازد. اشیا، علیرغم ثبات ظاهری، در موقعیتهای مختلف اجتماعی از هستیشناسی انسانمحور بهسوی هستیشناسی مسطح، که در آن دارای عاملیت هستند، تغییر جهت میدهند. مطالعۀ عاملیت اشیا شامل مطالعۀ انواع تأثیرگذاری اشیا بر زندگی انسان است. گراهام هارمن از اندیشمندانی است که با طرح هستیشناسی ابژهمحور و برهمزدن تفوق انسانی، اشیا را معیار جهانبینی خود قرار داده است. این پژوهش، ضمن معرفی هستیشناسی مسطح و بیان تفاوت آن با هستیشناسی انسانمحور به بیان ویژگیهای هستیشناسی ابژهمحور از منظر هارمن میپردازد و در ادامه، جایگاهی برای عاملیت اشیا در مدل چهارگانۀ هارمن در نظر میگیرد. این نوشتار با روش کیفی و از توصیف و تحلیل منابع کتابخانهای (مکتوب و الکترونیکی) در کنار مشاهدات میدانی بهره جسته و ابتدا، کارکردهای مفروض برای ضبطصوت باتوجهبه آگهی مجلات در دهههای 1330-1340 بهعنوان وظایف پیشبینیشده برای اشیا در هستیشناسی انسانمحور در نظر میگیرد، سپس، روایتهای موجود از ضبطصوتهای خانهموزۀ علی شریعتی را بررسی میکند. در پایان، از مقایسۀ پیام آگهیها با متن روایتها معلوم شد گرچه در آگهیهای تبلیغاتی ضبطصوت بهعنوان وسیلهای برای سرگرمی یا نهایتاً تسهیل یادگیری در موقعیتهای غیررسمی معرفی میشده، اما در تحولات اجتماعی معاصر با مشاهیر (در اینجا علی شریعتی) به عامل مبارزه در موقعیتهای رسمی تبدیل شده و فعالیت کنشگران را هدایت یا منحرف کرده یا گاه بهجای آنها نقش ایفا کرده است.
شمارهی مقاله: 9
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
جامعه شناسی و هنر