دوفصلنامه علمی پژوهش هنر

صندوق قبر شیخ صفی‌الدین اردبیلی و شاه اسماعیل اول صفوی به‌ترتیب از آثار چوبی دوره تیموری و صفوی به‌شمار می‌آیند که مکان فعلی قرارگیری آنها، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی واقع در اردبیل می‌باشد. این دو صندوق قبر، زمینه اجرای انواع تزیینات هندسی، گیاهی، کتیبه‌نگاری و تکنیک‌های مرتبط با چوب را فراهم آورده است که شناسایی و تحلیل آنها در حوزه هنری امری لازم و ضروری است؛ علاوه بر این‌که با بررسی این تزیینات می‌توان به گفتمان هنری دوره‌های نام‌برده که تأثیر متقابل داشته‌اند، دست یافت. هدف پژوهش، شناسایی تزیینات و تکنیک‌های اجرایی در هر دو صندوق قبر و تطبیق و مقایسه آنها با یکدیگر می‌باشد. پژوهش در راستای پاسخ‌گویی به سؤالات زیر هدف‌گذاری شده است: اجزای ساختاری و هنری صندوق قبرهای مذکور شامل چه مواردی است؟ این دو صندوق قبر چه تفاوت‌ها و تشابهات ساختاری و هنری نسبت به‌هم دارند؟ روش انجام پژوهش، توصیفی_‌تحلیلی و تطبیقی بوده که رویکرد آن از نظر روش‌شناختی، مبتنی بر رویکرد ساخت‌گرا است که هر دو صندوق قبر از نظر ساختار فرمی و تزیینات، موردبررسی و مقایسه قرار می‌گیرند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ساختار فرمی و تزیینات صندوق قبر شاه اسماعیل تا حدودی متأثر از ساختار و تزیینات صندوق قبر شیخ صفی بوده و تحت‌تأثیر ایدئولوژی حاکم بر حکومت دوره صفوی، مفصل‌تر و پرکارتر از صندوق قبر شیخ صفی به‌اجرا درآمده است.