1- کارشناس ارشد هنر اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان.
2- استاد، گروه باستانشناسی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان. ، Salehi.k.a@aui.ac.ir
3- استادیار، گروه کتابت و نگارگری، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان.
چکیده: (2257 مشاهده)
یکی از متنوعترین مدارک تاریخی و باستانشناسی دوره تیموری، سکهها هستند که با نقوش گوناگون، ضرب شده و اطلاعات ارزشمندی را به دست میدهند؛ علاوه بر آن از لحاظ قاببندی نیز، درخور توجه هستند. با توجه به تنوع قاببندیها، هدف از این پژوهش، تحلیل انواع فرمهای قاببندی سکهها در دوره تیموری است که مطالعه آنها، اطلاعات ارزشمندی را از لحاظ شناخت بخشی از الگوهای بصری در آثار دوره تیموری، در اختیار میگذارد. مهمترین سوال مطرح شده در این پژوهش این است که، انواع قاببندی و بیشترین نوع آن، چیست؟ پژوهش موردنظر از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، توصیفی و تحلیلی است. نمونهگیری به صورت انتخابی هدفمند، انجام شده و پس از مطالعات مقدماتی کتابخانهای، 15 سکه دوره تیموری، از موزههای اشمولین، دیوید، ملک و مجموعه شخصی کومش سمنان، انتخاب و مطالعه شده است. بر پایه نتایج حاصله، قاب نمونهها، در یک تقسیمبندی کلی به 3 گونه؛ ترکیبی، مرکزی و حاشیهدار، قابل تفکیک هستند. بیشترین تعداد گونهها، به ترتیب شامل: قاببندی ترکیبی با 19 نمونه، مرکزی با 7 نمونه و حاشیهدار با 4 نمونه، هستند. در بین گونهها، قابهای ترکیبی، بالاترین تعداد و تنوع طرح را دارند. این تنوع، در نقش مرکزی نمونهها، مشاهده میشود. قابهای ترکیبی؛ به ترتیب تاریخی به انواع: سهپر، دایره، هفتپر، مربع، چهارپر، دالبر، هشتپر و ششپر، تقسیم شده که چهارپر، با 8 نمونه، مربع 4 نمونه، دایره 2 نمونه و بقیه موارد، با 1 نمونه، است. متنوعترین نوع قاببندی ترکیبی، متعلق به دوره «شاهرخ»، با شش نقش دایره، مربع، چهارپر، دالبر، هشتپر و ششپر است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
ساير