دوره 14، شماره 28 - ( 4-1403 )
جلد 14 شماره 28 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
panahi Z, sadati N, kamandlou H. A research on The symbolic origin of cypress and vase motifs in the contemporary backrests of the Sangsar tribe. SciJPH 2024; 14 (28)
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-1351-fa.html
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-1351-fa.html
پناهی زری، ساداتی ناصر، کمندلو حسین. پژوهشی در خاستگاه نمادین نقوش سرو و گلدان در پُشتی‌های معاصر ایل سنگسر. دوفصلنامه علمی پژوهش هنر. 1403; 14 (28)
چکیده: (582 مشاهده)
بافت فرش در ناحیه سنگسر به دلیل زندگی چادرنشینی، قدمتی کهن دارد. بافندگان سنگسری فرش‌های متنوعی در ابعاد مختلف با طرح‌هایی همچون چهار فصل، لچک و ترنج، زیرخاکی، بته‌ای، محرابی، تابلو فرش و غیره، بر اساس نقشه و یا با الگوبرداری از پشت فرش‌های شهری در ابعاد مختلف می‌بافند. در میان بافته‌های سنگسری فرشی در ابعاد کوچک با نقوش متنوع جانوری و گیاهی بافته می شود که پُشتی نام دارد. نقوشی که بر روی پُشتی‌ها بافته می‌شود برخلاف آنچه که در بین ایلات و عشایر مرسوم است برگرفته از عناصر و تزیینات شهری، شامل سرو، گلدان، محراب، گوزن، آهو یا پرنده است. سوال پژوهش این است که بافندگان ایل سنگسر چه نوع ترکیب‌هایی از این نقش‌مایه‌ها را بر روی پُشتی‌های عشایری و روستایی ایجاد می‌کنند؟ و همچنین خاستگاه نمادین نقوش پُشتی‌های ایل سنگسر کدام منطقه یا دوران تاریخی است؟ این پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی و مطالعه میدانی و اسنادی انجام گرفته، و هدف از آن دستیابی به خاستگاه نقوش درپُشتی‌های سنگسری است. یافتهها نشان میدهد الگوی اصلی این نقش، گلدان بوده و عموما با سه گلدان بافته شده اما تعداد و اندازه سرو متغیر بوده، بقیه نقوش، جانبی محسوب شده و به تناسب کم و زیاد میشوند. اولین نمود سرو و گلدان در یک نقش برجسته آشوری مشاهده شده که بعدها در دوره هخامنشیان و بعد از اسلام در هنرهای مختلف و بهویژه فرش در دوره صفوی مورد استفاده قرارگرفته است. نقشمایه گوزن و پازن نیز در آثار یافت شده از عیلام، املش، حسنلو، زیویه، لرستان، کلاردشت و هنرهای سکایی و هخامنشی قابل رویت است. الگوی نقشمایه جانوری در کنار درخت زندگی از تمدن سومری تا عصر قاجار در آثار صناعی دیده می‌شود. این احتمال که بافندگان عشایری و روستایی سنگسر به این الگوها دسترسی داشته‌اند بسیار کم است و به احتمال، تحت تاثیر مناطق شهری همچون اصفهان، کاشان یا کرمان این نقوش در بافته‌هایشان رواج یافته است. این احتمال نیز وجود دارد که بافندگان عشایری و روستایی ساکن در این نواحی، الگوی اصلی به ویژه نقش گوزن و قوچ را در مناطق خود یا جنگل‌های استان مازندران دیده و به طراحان مناطق شهری مورد اشاره سفارش داده‌اند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
