دوره 13، شماره 26 - ( 11-1402 )
جلد 13 شماره 26 صفحات 87-69 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Naderi M, Jafari N. Semantic Analysis and Visual Representation of the Motif of Cedar in the Decorations of Religious Buildings in Mazandaran during the Qajar Era. SciJPH 2024; 13 (26) :69-87
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-1350-fa.html
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-1350-fa.html
نادری گرزالدینی مرجانه، جعفری دهکردی ناهید. واکاوی معنایی و بازنمود بصری نقشمایه سرو در آرایه‌های بناهای مذهبی مازندران دوره قاجار. دوفصلنامه علمی پژوهش هنر. 1402; 13 (26) :69-87
1- دانشگاه فنی و حرفه ای ، naderi.marjan43@yahoo.com
2- پژوهش عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه اصفهان
2- پژوهش عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه اصفهان
چکیده: (1225 مشاهده)
تزیینات در معماری ایرانی اسلامی از ظهور باورها و آرمان‌هایی حکایت دارد که در کالبد بناها مکان‌مند شده و تجسد یافته‌اند. اندیشه‌های مکنون در این آرایه‌ها مفاهیم و باورهای روح زمانه را بازمی‌نمایانند. حضور انواع نقش‌مایه‌ها در معماری، بیانگر ایده‌های ازلی در ساحتی مفهومی است که به‌واسطه نقوش نمادین به‌ظهور رسیده‌اند. در میان انبوه نقش‌مایه‌ها، نقش سرو از نمادهای دیرینی است که همواره در بناهای ایران از دوران باستان تا دوران اسلامی به شکل‌های متنوع متجلی شده‌است. به‌دلیل محتوای غنی و سرشار این نقشمایه در معماری بومی مازندران نمونه‌های فراوان و بدیعی از آن بر پیکر بناها مشاهده می‌شود که حاکی از جایگاه ارزشمند این نماد نزد مردمان منطقه است. پژوهش حاضر با هدف کشف لایه‌های پنهان و معناشناختی نقش سرو در معماری مازندران دوره قاجار صورت گرفته‌است و با کنکاشی توسعه‌ای مبتنی بر روش کیفی و رهیافتی توصیفی 16 بنای قاجاری این منطقه را واکاوی می‌کند. نگارندگان با بهره‌گیری از مطالعات اسنادی و میدانی در تلاش برای پاسخ به این پرسش‌ها هستند که نقشمایه سرو در تزیینات بناهای مذهبی مازندران دوره قاجار دربردارنده چه لایه‌های پنهان و معناشناختی بوده و از چه ویژگی‌های بصری برخوردار است؟ یافته‌ها نشان می‌دهند که بن‌مایه‌های ذهنی نقشمایه سرو برخاسته از روایت‌های اساطیری، باورهای آیینی و اعتقادات مذهبی مردمان منطقه بوده و در ترکیب با نقش‌مایه‌های جانوری، گیاهی، هندسی، آسمانی و خط نوشته، متناسب با کاربری بناهای قاجاری مازندران، در قالب مفاهیمی چون باروری، برکت، جاودانگی، آزادگی، راست قامتی و تجدید حیات نمود یافته‌‌است و هنرمندان با بهره‌گیری از جنبه‌های نمادین این نقشمایه و نیز گزینش آگاهانه سایر نقوش در تلفیق با آن ترکیبی شگفت از رمزهای تصویری و صور مثالی را با استفاده از فنونی متنوع به عینیت رسانده‌اند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهاي تجسمي
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
