مؤسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسالمی، قم. ، fa.morsali63@gmail.com
چکیده: (1207 مشاهده)
گرافیک اطلاعرسان یا اینفوگرافیک، بهعنوان شیوهای نوین در بصریسازی اطلاعات، به کمک دادههای علمی و توصیفات تصویری، سهم بسزایی در گسترش و توسعه علم در جوامع امروز دارد. بهجهت تمایل مغز انسان به ثبت و فراخوانی اطلاعات بهصورت دیداری، امروزه این شاخه از ارتباط تصویری از اقبال و محبوبیت فراوانی برخوردار است. منابع موجود در این حوزه، سرآغاز اینفوگرافیک را به کتب علمی و جغرافیایی غربی نسبت دادهاند و کمتر توجهی به دستاورد غنی هنرمندان مسلمان در زمینه مصورسازی علوم و اطلاعات داشتهاند. ازجمله نمونه چشمگیر این تلاشها که بیانگر نگرش ساختیافته هنرمند در همآرایی هنر و علم است، کتاب "البلهان" (812 ه.ق)، کتابی در علم نجوم، طالعبینی و طلسم به قلم ابوالمعشر بلخی است. این پژوهش با بهرهگیری از روش توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانهای، با هدف سنجش قواعد ساختاری اینفوگرافیک بر پیکره شش نگاره از نسخهخطی «البلهان» تدوین گشته است و به پاسخگویی این سؤال اصلی میپردازد که چگونه میتوان اصول و قواعد ساختاری اینفوگرافیک را از میان دادههای مصورسازیشده "البلهان" استخراج کرد؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که نظامهای توازن، سلسلهمراتب، تأکید، غلبه و ... که از اصول حاکم برگرافیک اطلاعرسان هستند، با موازین مصورسازی در این نسخه، همگام و هماهنگ است. همچنین، استخراج ویژگیهایی نظیر ارائه تصاویر دوبعدی، بازنمایی شمایلها بهصورت خطی، مینیمالیسم در بیان و پرداخت تصاویر و دادهها، استفاده از خطوط محیطی، ترکیببندی تصاویر و نوشتارها، استفاده از پالت رنگی محدود برای دریافت سریع اطلاعات، استفاده از نظام رمزگان شمارهگذاری خاص برای جلوگیری از تعدد اطلاعات، طبقهبندی سطوح مخاطبان در نگارهها، روایتپردازی، فونتهای تیتر و سوتیتر متغیر، استفاده از موتیفهای ثابت و تکرارشونده، تبعیت شمایل انسانی از نگارگری ایرانی، تعادل نظام متنی و نظام تصویری، از دیگر ویژگیهای مصورسازی این نسخه ارزشمند است که در خدمت بصریسازی دادهها به کار رفته است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهاي تجسمي