تربیت مدرس ، saforafazlellahi@gmail.com
چکیده: (4813 مشاهده)
اگر تشکیل یک حکومت ملی در لوای تشیع را مهمترین دستاورد صفویان طی 254 سال بدانیم، پس بیراهه نیست اگر «فردیت هنری» و پیروِ آن، «خودآگاهی هنری» را نیز شگرفترین دستاورد نگارگران مکتب اصفهان برشمریم. عدهای از منتقدان و مورخان هنری هنگام بررسی نقاشیهای مکتب اصفهان به «فردیت هنری» این نگارگران اشاره میکنند که تأکیدی بر خودآگاهی هنری آنان محسوب میشود. این نوشتار ضمن توصیف مفهوم «خودآگاهی هنری» به مهمترین دستاوردهای آن نیز میپردازد که مهمترین آنها عبارت است از کسب و بروز هویت مستقل هنرمند. از دیگر تأثیرات خودآگاهی و فردیت هنری نگارگران این دوران میتوان از ترویج آثار مرقوم و تألیف تذکرهها و خودنوشتهای نگارگران این عصر نظیر «قانون الصور» و «مجمع الخواص» نام برد که به غیر از ذکر احوالات خود به توصیف تحولات و گرایشهای هنری زمانه نیز میپردازند. اما چه عواملی در بروز این خودآگاهی هنری دست داشته است؟ این نوشتار ضمن توصیف مفهوم خودآگاهی هنری، به بررسی عوامل مختلفی میپردازد که در رشد این پدیده نزد نگارگران مکتب اصفهان دست داشتهاند. یافتههای این پژوهش، معطوف به بررسی نتایج خودآگاهی مزبور در برخی از نگارههای اساتید مکتب اصفهان است. نگارگران این عصر ضمن تجربهگرایی و تثبیت سلیقه هنری خویش از بازارهای هنریِ خارج از مرزهای ایران نظیر هندوستان و امپراتوری عثمانی غافل نبودند و آثارشان را به آنها نیز میفروختند. روش تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات آن کتابخانهای بوده است، نمونههای کتابآرایی و نگارههای آن نیز به شیوه گزینشی بوده و منحصراً به منتخبی از نگارههای مکتب اصفهان اختصاص دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
جامعه شناسی و هنر