شادرخ سارا، رحمانی نجیبه. پژوهشی با نگرش اسطورهگرایانه و کهنالگویی به طراحی نشانههای فرهنگی (با تکیه بر نشانههای دانشبنیاد). دوفصلنامه علمی پژوهش هنر. 1398; 9 (18) :17-30
URL: http://ph.aui.ac.ir/article-1-660-fa.html
چکیده: (4665 مشاهده)
نشانههای فرهنگی، فرمهای گرافیکی انتزاعی هستند؛ انباشتی از فرهنگ غنی ملتها، نمایی از داشتههای صوری و مفهومی کشورها در قالبی کوچک و بازتابی از اندوختههای کهنالگویی یک ملت. کهنالگوها، الگوی اصلی و پایدار ذهنی و محصول تجربه جمعی بشر در طی هزاران سال هستند. آنها، خود را در نمودهای انسانی از جمله نشانههای تصویری، نشان میدهند. در این مقاله به کمک نگرش اسطورهای و کهنالگویی، نشانههای فرهنگی مرتبط با حوزه دانش؛ اعم از دانشگاهها، انتشارات و مؤسسههای پژوهشی (حداقل ده نمونه مطرح بینالمللی و ملی)، مورد بررسی قرار میگیرند.
هدف از این امر، درک بینش کهنالگویی است که تمدنهای مختلف به مفهوم دانش داشتهاند و تبلور دوباره آن در شکلهای سادهشده نشانههای کنونی دیده میشود. برای دستیابی به ارتباطی منطقی و استدلالی متقن، بیش از صد نشانه دانشبنیاد بینالمللی و ملی مشاهده شدند؛ اکثریت نشانهها، زبان مستقیم را برگزیده و به نمادهای تصویری سرراست چون کتاب و سردر دانشگاه اکتفا کردهاند، اکثر طراحان، از نمادهای ملی در طراحی نشانه دانشگاه بهره برده و برداشتی مستقیم از مفهوم دانش داشتهاند، برخی که مورد پژوهش این مقاله بوده، از نمودهای ضمنی و نهفته در کهنالگوها بهره بردهاند. اکثر نشانههایی که مفاهیم ثانویه را القا نموده، در فرهنگهای مختلف بهصورت یکسان استفاده شدهاند؛ کهنالگوهایی که در فرهنگهای مختلف مشترک بوده و خواستگاههای اساطیری داشته و فرمهای درخت، خورشید، آتش (شمع، مشعل) و آب، که نمادهای معرفت در کهنالگوی جهانی هستند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، به واکاوی معنای دانش و معرفت در کهنالگوهای جهانی پرداخته و بازتاب آنها را در نشانههای مطرح مؤسسههای دانشبنیاد، معرفی میکند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهاي تجسمي