AU - valibeig, nima AU - rahravi poodeh, sanaz TI - The Geometric Typology of the Form of Stone Columns in Persian Public Monuments after Islam PT - JOURNAL ARTICLE TA - Art-University-of-Isfahan JN - Art-University-of-Isfahan VO - 7 VI - 13 IP - 13 4099 - http://ph.aui.ac.ir/article-1-325-fa.html 4100 - http://ph.aui.ac.ir/article-1-325-fa.pdf SO - Art-University-of-Isfahan 13 AB  - ستون، عنصری سازه‌ای است که به منظور انتقال نیروهای عمودی از تیرها و طاق‌ها به کار گرفته‌ می‌شود. ستون‌ها در گذر زمان، از نظر ساختار شکلی، تغییرات فراوانی کرده‌اند. تحلیل شکلی اجزای ستون‌ها می‌تواند ویژگی‌های هندسه نهفته در این ستون‌ها را آشکار سازد. شناخت فرم‌های هندسی ستون‌های سنگی، می‌تواند یکی از راهکارهای مناسب در جهت احیا و مرمت این عناصر ارزشمند باشد. اندازه و فرم قلمه، پایه و سرستون، به شکل مستقیم در شکل‌گیری فرم نهایی ستون‌های سنگی پس از اسلام در ایران تأثیرگذار بوده است. در پژوهش‌های پیشین، نویسندگان به ویژگی‌های زیباشناسی و جنبه‌های نمادین و گونه‌شناسی ستون‌های پس از اسلام پرداخته‌اند؛ در این مقاله برای نخستین بار تأثیر عامل هندسه بر ساختار فرمی، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. این مقاله بر آن است تا نقش هندسه در فرم نهایی ستون‌های بناهای عمومی بعد از اسلام را موردبررسی قرار دهد. در این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی - تحلیلی و با بررسی میدانی، شامل برداشت مستقیم از بناها و مطالعات کتابخانه‌ای پس از ارائه تعاریف ستون و انواع آن با استفاده از برداشت‌های میدانی، فرم اجزای ستون و شکل تهرنگ‌ها و گونه‌شناسی اجزای ستون (پایه، قلمه و سرستون)، مورد دسته‌بندی و سپس تحلیل قرارگرفته است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که در شکل‌گیری پایه، قلمه و سرستون‌های سنگی در بناهای عمومی بعد از اسلام در ایران عموماً از فرم‌ها و احجام افلاطونی و یا ترکیبی از چند حجم افلاطونی استفاده‌شده است، به‌گونه‌ای که حتی در سرستون‌هایی که شکلی پیچیده و پرتزئینی دارند نیز این احجام استفاده‌شده است. همچنین در شکل نهایی ستون، همه اجزای آن، تابع شکل تهرنگ و یا کارشیو فضا هستند. CP - IRAN IN - LG - eng PB - Art-University-of-Isfahan PG - 1 PT - Research YR - 2017