مریم قدم زن، افسانه ناظری،
سال ۹، شماره ۱۸ - ( ۱۲-۱۳۹۸ )
چکیده
امروزه یکی از رویکردهای نوین آموزشی در نظام تعلیم و تربیت، آموزش بر مبنای نظریه هوش‌های چندگانه هوارد گاردنر بوده که مبتنی بر توجه به جنبه‌های گوناگون هوش افراد است. یکی از انواع هوش‌ها، هوش تجسمی- فضایی است که ارتباط مستقیمی با توانایی درک درست از جهان به‌صورت بصری دارد. به‌کارگیری روش‌های مناسب آموزشی جهت تقویت هوش تجسمی- فضایی، ضمن افزایش توجه، تقویت سطح ادراک بصری، حافظه و هدفمندسازی فعالیت‌های هنری کودک، می‌تواند در ارتقای سطح یادگیری وی مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف طراحی و ارزیابی روش‌های آموزش نقاشی مبتنی بر نظریه هوارد گاردنر، در جهت افزایش هوش تجسمی- فضایی کودکان پیش‌دبستانی شکل گرفت. این پژوهش، از نوع پژوهش‌های کاربردی بوده و از نظر روش، شبه آزمایشی با گروه‌های گواه و آزمون است. آزمودنی‌های پژوهش، شامل ۳۶ نفر (دو گروه هجده نفری) از دانش‌آموزان دختر پیش‌دبستانی‌های عترت و خجستگان از ناحیه چهار اصفهان در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بوده که به روش تصادفی انتخاب شدند. هر ۳۶ دانش‌آموز، مورد آزمون هوشی ریون کودکان به‌صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون قرار گرفتند. در گروه آزمون، آموزش نقاشی بر اساس مؤلفه‌های هوش تجسمی- فضایی طی پانزده جلسه انجام شد. داده‌ها با آزمون کوواریانس تحلیل شده و نشان دادند که آموزش نقاشی به کودکان بر طبق شاخصه‌های هوش تجسمی- فضایی، در افزایش این هوش در کودکان تأثیر داشته است (۰۰۵/۰>P). یافته‌های کمی، میزان این تأثیرپذیری را ۲۱% نشان دادند. همچنین لازم به ذکر است که تحلیل‌های کیفی نیز مؤید نتایج تحلیل‌های کمی بودند. با ذکر این نتیجه، فرضیه پژوهش مبتنی بر افزایش هوش تجسمی-فضایی از طریق آموزش نقاشی به کودکان پیش‌دبستانی، تأیید شد.
