دوره 7، شماره 14 - ( 12-1396 )
جلد 7 شماره 14 صفحات 107-93 |
برگشت به فهرست نسخه ها
چکیده: (5513 مشاهده)
نقش گلدانی یکی از نقوش شاخص و با کاربرد فراوان در دوره قاجار است. این نقش در تزئینات حجاری و کاشی‌کاری مسجد - مدرسه‌های قاجار به‌وفور یافت می‌شود. نقش گلدانی در مدارس دوره‌های قبلی همچون مدارس دوره صفویه نیز وجود دارد؛ لیکن نقوش گلدانی مدارس صفوی با نقوش گلدانی موجود در مسجد - مدرسه‌های قاجار دارای تفاوت‌هایی است. آنچه در این پژوهش مطرح است بررسی و مقایسه نقوش گلدانی مسجد - مدرسه‌های قاجاری با مدارس صفوی، با هدف بررسی تغییرات ناشی از تحولات فرهنگی در این نقوش و شناسایی تحولات و نوآوری‌های به وجود آمده بر نقوش گلدانی دوره قاجار تحت تأثیر آشنایی با فرهنگ و هنر غرب است. جهت پاسخ دادن به پرسش پژوهش، از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی استفاده شده و با مطالعات کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی به ارزیابی و مطالعه نقوش گلدانی مسجد - مدرسه‌های شاخص دوره قاجار پرداخته شده است و آن‌ها نسبت به نقوش گلدانی مدارس دوره صفویه مورد مقایسه قرار گرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، نقوش گلدانی تزئینات حجاری مسجد - مدرسه‌های دوره قاجار دارای ظرافت و ریزه‌کاری بیشتری نسبت به نقوش گلدانی مدارس دوره صفویه هستند و یک واقع‌گرائی و طبیعت‌گرائی تحت تأثیر فرهنگ و هنر غرب در آن‌ها به چشم می‌خورد. همچنین نقش‌مایه گلدانی از گلدان‌های پرگل و در طرح‌های متنوع ازجمله کاسه‌بشقاب سازی و ترکیبی با نقوش پرندگان؛ ترکیب اصلی در تزئینات کاشی‌کاری مسجد - مدرسه‌های دوره قاجار است. علاوه بر آن، در مسجد - مدرسه سپهسالار جدید (شهید مطهری) نقوش گلدانی به‌صورت انتزاعی و ترکیبی با قاب بیضی‌شکل، نقوش هندسی، نقوش اسلیمی و گیاهی، خطوط بنائی و نقش‌های جدیدی همچون شمعدان اجرا شده است که در نوع خود یک نوع آوری است؛ به‌طوری‌که می‌توان گفت در هیچ‌کدام از مدارس دوره صفویه و مسجد - مدرسه‌های موردبررسی دوره قاجار نمونه‌ای از این نقوش به کار نرفته است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
پژوهش وجوه هنري در معماري و شهرسازي
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |