1- دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان.
2- استادیار، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان. ،am.rad@aui.ac.ir
2- استادیار، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان. ،
چکیده: (33 مشاهده)
یورش مغولان و تاسیس سلسله ایلخانی محیط فرهنگی پیچیده‌ای را برای ایرانیان رقم زد. حاکمیت غیرایرانی در کنار گسترش ارتباطات فرهنگی جاری در مسیر جاده ابریشم که در این دوره تحت لوای قدرتی واحد یکپارچه شده بود، نوعی مواجهه فرهنگی را پدید آورد که منجر به بروز زبان هنری جدیدی با تاثیر از الگوهای وارداتی و نیز تاکید بر هویت ایرانی گردید. یکی از زمینه هایی که این مواجهه فرهنگی در آن قابل مشاهده است تزیینات بناها و به ویژه کاشی است. کاخ آباقا در تخت سلیمان یکی از نمونه های استفاده وسیع از کاشیهای نوشتهدار این دوران است. در این پژوهش با استناد به آرای استوارت هال در رابطه با هویت در مواجهه فرهنگی، به مساله تجلی هویت ایرانی و نمود آن در کتیبه های فارسی کاشیهای تخت سلیمان با رویکردی کیفی پرداخته می شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که کتیبه های کاشیهای تخت سلیمان به عنوان نمونهای از تزیینات معماری ایلخانی را چگونه می توان تجلی گر هویت ایرانی دانست؟ در پاسخ به این پرسش صد قطعه از اشعار خوانش شده از کتیبه های تخت سلیمان با روش تحلیل مضمون از جهت ارتباط با هویت ایرانی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان میدهند که اشعار کاشیهای تخت سلیمان به نوعی واکنش غیرمنفعلانه ایرانیان در حفظ هویت ایرانی، در برابر هجوم مغول از یک سو و افزایش مراودات با سایر اقوام در پی یکپارچگی جاده ابریشم از سوی دیگر است. استفاده از شعر فارسی و اسطوره در کنار به کارگیری مفاهیم ایران باستان، جلوه گر هویت ایرانی در تزیینات این بنا و ابزاری هنری-ادبی در برابر جریانهای فرهنگی نوظهور غیرایرانی است. بررسی پیوند اشعار فارسی کاشی‌ها با هویت ایرانی میتواند به درک بهتر نقش هنر و ادبیات به عنوان ابزاری فرهنگی در حفظ هویت در دوره‌های پرتنش کمک کند.
شماره‌ی مقاله: 1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
