دانشجوی دکتری حکمت هنرهای دینی، دانشکده دین و هنر دانشگاه ادیان و مذاهب قم. ، majid.kia60s@gmail.com
چکیده: (81 مشاهده)
این پژوهش قصد دارد با مطالعه رمزگان‌های مکانی در نظام‌های دلالی اجرای تعزیه در ایران، به تحلیل چگونگی دگرگونی و تحول کارکردی آن‌ها در راستای شکل‌گیری و انتقال محتوا و همچنین تقویت تعامل دوسویه با مخاطب در فرهنگ ایرانی بپردازد. بر این مبنا به تبیین ویژگی‌های مکان اجرا در فرآیند تولید معنای این گونه نمایشی، از دل مکان‌های بسته (همچون تکایا و حسینیه ها) به درون مناسبات اجتماعی و زندگی روزمره در سال‌های اخیر خواهد پرداخت. رویکرد نظری بحث به طور عمده برگرفته از مطالعات ادوارد تی. هالِ مردم‌شناس در تحلیل رمزگان‌های موقعیت مکانی و دیگر صاحب‌نظران عرصه اجرا و نیز هنر تعزیه، امکان تحلیل چگونگی تأثیرگذاری دلالت‌گرهای مکانی را در فرآیند اجرای تعزیه معاصر مهیا خواهند نمود. روش تحقیق کیفی این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است که ضمن تبیین نظام‌های ارتباطی مکانی در حوزه مطالعاتی اجرا، به تحلیل این ویژگی‌ها در شیوه دگرگونی ظرفیت‌های نمایشی تعزیه امروز پرداخته خواهد شد. یافته‌های تحقیق گویای این واقعیت هستند که در شکل‌های اجرای سنتی (عرف‌گرای) تعزیه به‌مثابه یک هنر آیینی- مذهبی، مکان ثابت و نیمه ثابت به عنوان نظام نحوی غالب دلالت‌گرهای مکانی اثر گذار بوده است. با ورود تعزیه به درون زندگی شهری، عنصر مکان در این شکل از هنرهای نمایشی ایرانی، دیگر به مفهوم فضا کارکرد گذشته خود را ندارند. در واقع تعزیه معاصر با ظرفیت‌های اجراییِ تعاملی خود به واسطه مکان‌زدایی و حرکت از یک معماری ثابت به یک فضای عمومی، سبب تغییر کارکرد مکان نمایشی از فضا به‌عنوان یک ارگانیک غیرفعال به یک موجودیت غیر ارگانیک فعال یعنی زنده و قابل لمس، به معنای یک محیط یا زیست-مکان نمایشی، گردیده و موجب گسترش مشارکت و آزادی تماشاگر در فرآیند اجرا می‌شوند.
واژه‌های کلیدی: تعزیه، نظام‌های مکانی، تعامل مخاطب، مکان ثابت، فضای غیررسمی، زیست- مکان نمایشی، نشانه‌شناسی فضا، فضای نمایشی
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
جامعه شناسی و هنر
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |