در دهه اخیر با ظهور فرش ایرانی در عرصه مد جهانی، اعم از نقوش فرش در پوشاک و یا قطعات بافته‌شده آن در لباس و کیف و کفش، دایره واژگان فرش، از محدوده کف‌پوش به حوزه تن‌پوش نیز گسترش پیدا کرده و به تبع مد داخلی نیز نسبت به این ایده بی‌تفاوت نمانده است. مد جهانی، تحت سیطره برندها است که هر یک ارزش‌های نظام معنایی خود را بازتولید می‌کند. بنابراین مد فرش، از گفتمان یکسانی در مد داخلی و جهانی برخوردار نیست. لذا این سؤالات مطرح می‌شوند که نظام معنایی مدِ فرش ایرانی و جهانی با چه رمزگانی به خلق معنا می‌پردازد؟ در پارادایم‌های حاکم بر مد داخلی و خارجی، چگونه از فرش ایرانی به‌طور خاص و فرش به‌طور عام، در تشدید کارکرد رسانه‌ای لباس بهره گرفته می‌شود؟ لذا این نوشتار با رویکرد نشانه‌شناسی و به شیوه توصیفی- تحلیلی، با تأکید بر مد جهانی، در راستای پاسخ‌گویی به سؤالات تحقیق است. هدف از پژوهش، بحث در گفتمان غالب فرش در مد معاصر ایران و جهان است. یافته‌ها حاکی از آن هستند که نظام مد جهانی، یک سیستم باز و پویا است و پارادایم حاکم بر آن، مدسازی است که سازنده محتوا است؛ محتوای مفهومی، هنری، کیفیتی یا اخلاقی. فرش در مد جهانی، گفتمان هنری را شکل می‌دهد و خارج از آن، یک مد آوانگارد، پست‌مدرنیستی، یک اثری هنری دارای بیان و معرف روح دوران تلقی می‌شود. جوهره فرش (طرح و نقش، بافت و ساختار) با توجه به نوع گفتمان، تبدیل به رمزگان در نظام معنایی شده و لذا شکل تجسمی مد فرش، وابسته به محتوای مورد نظر بوده است. با این حال، پارادایم حاکم بر مد ایرانی، مدگرایی است و رواج مد فرش در ایران بیش از آنکه یک حرکت پست‌مدرنیستی برای احیا و بازتعریف هنرهای سنتی باشد، غلبه برندینگ و تجاری‌سازی بوده و گفتمان مد فرش ایرانی، گفتمان رفاه و ثروت است.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |