دوره 10، شماره 19 - ( 6-1399 )
جلد 10 شماره 19 صفحات 69-55 |
برگشت به فهرست نسخه ها
محقق اردبیلی
چکیده: (2568 مشاهده)
هنر صخره‌ای را می‌توان به‌عنوان یکی از کهن‌ترین جلوه‌های هنری جوامع انسانی در طول تاریخ در نظر گرفت؛ بر همین اساس، مطالعه و تحلیل هنر سنگ‌نگاره‌ها، در شناخت مناسبات اجتماعی، باورها، فرهنگ و سایر ابعاد زندگانی انسان، نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند. این نقوش از نظر انجام مطالعات باستان‌شناسی، انسان‌شناسی، مردم‌شناسی و تاریخ هنر، از اهمیت زیادی برخوردار بوده و تا کنون در مناطق مختلف جهان، سنگ‌نگاره‌های زیادی کشف و شناسایی شده‌اند. منطقه شمال غرب ایران، یکی از مناطق مستعد هنر صخره‌ای است. طی بررسی‌های باستان‌شناختی صورت‌گرفته در حاشیه رودخانه دائمی قَره‌سو در تابستان سال 1391، چندین مجموعه از سنگ‌نگاره‌ها شناسایی شدند. این سنگ‌نگاره‌ها دارای موتیف‌های متنوعی از جمله؛ نقوش انسانی، حیوانی، نمادین و ابزار بوده که اغلب به‌صورت کوبشی (پتروگلیف) و به ندرت به‌صورت خراش در سطح سنگ‌های منفرد از هم، ایجاد شده‌اند. این پژوهش، به معرفی و مطالعه اجمالی سنگ‌نگاره‌های محوطه دَوه دَره‌سی شهرستان هوراند پرداخته و به دنبال پاسخ به این پرسش‌ها است؛ 1. ساختار معیشتی جوامع این منطقه بر اساس نقوش سنگ‌نگاره‌ها چگونه بوده است؟ 2. نگاره‌های ایجادشده بر روی سنگ‌ها در چند دسته قابل طبقه‌بندی هستند؟ مقاله حاضر، از روش توصیف و تطبیق محتوا بهره برده و داده‌های آن، به شیوه بررسی میدانی نگارندگان و مطالعات اسنادی گردآوری شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که این نقوش، در بر دارنده نقش‌مایه انسانی، حیوانی، نمادین و ابزار بوده و از نظر کمی و کیفی، شباهت‌هایی با نقوش مناطق مختلف ایران دارند. این مسئله می‌تواند ناشی از ارتباطات فرهنگی و مشابهت‌های زیستی و اجتماعی جوامع این مناطق باشد؛ همچنین بر اساس نگاره‌های ایجادشده، این جوامع، دارای ساختار معیشتی بر حسب دامداری (کوچ‌روی) بوده‌اند که الگوی غالب جوامع پیش از تاریخ این منطقه است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
جامعه شناسی و هنر
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |