دوره 10، شماره 19 - ( 6-1399 )
جلد 10 شماره 19 صفحات 85-71 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه هنر اصفهان
چکیده: (2684 مشاهده)
با آغاز نقد روان‌کاوی توسط فروید، تحول بزرگی در عرصه نقد به وجود آمد؛ زیرا تا پیش از او، مطالعات و نقد ادبی/هنری به‌طور عمده بر اساس ضمیر خودآگاه و نیت آگاهانه مؤلف استوار شده بود اما پس از آن، نقد به سوی کشف و خوانش ضمیر ناخودآگاه گرایش یافت و یونگ که یکی از شاگردان ایشان بود در ادامه، نظراتی در تکامل و در مواردی حتی تقابل با نظرات او را مطرح ساخت. یونگ برای ضمیر ناخودآگاه، دو بخش فردی و جمعی قائل بود. در این مقاله، ارتباط میان آثار آرتور تِرِس، عکاس صحنه‌پرداز معاصر آمریکا، با ضمیر ناخودآگاه فردی و جمعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. انتخاب این عکاس به دلیل آن است که تِرِس، علاقه بسیاری به مطالعه روان‌شناسی یونگ دارد و خواب و رؤیا، دغدغه مهمی برای او به شمار می‌رود و بنابراین چنین خوانشی بر آثار او، چندان دور از ذهن و بی‌ارتباط با آنها نخواهد بود. این مقاله، به دنبال یافتنِ دلایلِ تکرار برخی مؤلفه‌ها یا درون‌مایه‌های آثار تِرِس است که با احتمال بیشتری می‌توان آنها را برخاسته از ناخودآگاه او دانست. در این پژوهش که با روش تحلیلی- تاریخی انجام گرفته است در مرحله نخست، آثار آرتور تِرِس با استفاده از روش و اصطلاحات خاصِ یونگ در باب ضمیر ناخودآگاهِ فردی تحلیل شده و سپس برای بررسی تأثیر ضمیر ناخودآگاه جمعی بر عکس‌های او، این آثار با اسطوره‌ها که به‌یقین برخاسته از ضمیر ناخودآگاه جمعی بشر بوده، مقایسه شده‌اند. بنابراین در این مرحله از پژوهش، از روش نقد اسطوره‌کاویِ ژیلبر دوران که بر مطالعه شباهت میان درون‌مایه‌های تکرارشونده در آثار هنرمند امروزی با اساطیر کهن استوار بوده، استفاده شده است و یافته‌ها نشان داده که برخی درون‌مایه‌های تکرارشونده در آثار تِرِس، ریشه در ضمیر ناخودآگاه فردیِ او که با زندگیِ شخصی و خاطرات او مرتبط است دارند. به‌علاوه، از آنجا که این درون‌مایه‌ها در کنار یکدیگر کاملاً هم‌راستا با درون‌مایه‌های اسطوره‌ای کهن هستند، نتیجه گرفته می‌شود که ضمیر ناخودآگاه جمعیِ بشر نیز جایگاهی مؤثر در شکل‌گیری آثار این عکاس داشته است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهاي تجسمي
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |