دوره 10، شماره 19 - ( 6-1399 )                   جلد 10 شماره 19 صفحات 53-43 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
چکیده:   (2667 مشاهده)
قبرستانهای تاریخی، نمودی از فرهنگ و مذهب جامعهای بوده که در آنها شکل گرفتهاند. با گسترش شهرها، اغلب این قبرستانها در مناطق دورافتاده، خارج از شهر و یا مناطق نامناسب حفاظتی، متروک و گمشده به حال خود رها شدهاند و اثری از پویایی و جریانات فضای شهری در آنها دیده نمیشود. از آنجا که این قبرستانها بخشی ارزشمند از میراث ملموس و ناملموس هر جامعه هستند، بنابراین ضروری است که شناخت و ثبت و اقدامات حفاظتی آنها مورد توجه قرار گیرد. شهر دزفول، یکی از شهرهای دارای بافت تاریخی زنده منحصر بهفرد و همچنین قبرستانهای تاریخی است. قرار داشتن این قبرستانها در بافت شهری، منجر به تأثیرپذیری آنها از آجر و الگوهای مورد استفاده در ساختار این شهر شده است که با توجه به نادیده گرفتن این قبرستانها در طول سالیان، با مخاطراتی از جمله ویرانی کامل روبهرو شدهاند. این پژوهش، درصدد بررسی و گونهشناسی نقوش آجری قبور قبرستانهای دزفول به نامهای قبرستان رودبند، بابا یوسف و کاشفیه است. هدف اصلی، مطالعه نقوش آجری قبور قبرستانهای تاریخی این شهر، دستهبندی و شناساندن این قبرستانها بهعنوان گنجینهای از معماری کهن شهر دزفول است. در این راستا، روش تحقیق بهکار رفته، توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات، بهصورت مطالعات میدانی و کتابخانهای است. نتایج پژوهش نشان داده تزئینات آجرکاری قبرستانهای این شهر، در یک دستهبندی مشخص، به سه گروه تقسیم میشوند؛ قبور تاریخی با آجرکاری لعابدار، قبور تاریخی با آجرکاری ساده و قبور تاریخی با آجرکاری ترکیبی (که تزئینات آنها، ترکیبی از آجرهای ساده و لعابدار است). در نمونههای بررسیشده، بیشترین فراوانی، در تزئینات آجری با آجرهای لعابدار و پس از آندر رده بعدی، تزئینات آجری با آجرهای ساده و در آخر، تزئینات ترکیبی است. از سوی دیگر، در کنار نقشمایههای هندسی و گیاهی در بطن نقوش که حاصل استفاده از آجر و تناسبات آن بوده، در برخی قبور، از موتیفهای مذهبی، اجتماعی و گیاهی نیز استفاده شده است.
متن کامل [PDF 1738 kb]   (2092 دریافت)    

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.