دوفصلنامه علمی پژوهش هنر

سفال مند گناباد، یکی از انواع سفالینه‌های کشور است که اصالت فرهنگی و تمدن کهن خراسان را نشان می‌دهد؛ با این حال، نام این سفال و نقوش به‌کاررفته بر روی آن به دلیل مشکلات مربوط به سفالگران و بی‌توجهی به جایگاه این هنر ارزشمند، در معرض خطر نابودی قرار گرفته‌اند. از این‌رو، پژوهش حاضر در نظر دارد به کاربرد نقش‌مایه‌های اصیل این سفال در طراحی هویت بصری و میزان تأثیر آن در کسب و کار بپردازد. از آنجایی که امروزه در صنایع دستی، استفاده از نقوش متنوع با توجه به سلیقه بازار بیش از پیش دیده می‌شود، در پی آن هستیم به این پرسش مهم پاسخ دهیم که بازآفرینی نقوش اصیل تا چه میزان می‌تواند در موفقیت نام تجاری و طراحی هویت بصری کالا مؤثر باشد؟ برای پاسخ به این مهم، پس از چارچوب نظری، به تقسیم‌بندی و تحلیل نقش‌ها پرداختیم و در نهایت به کمک پرسش‌نامه محقق‌ساخته، یافته‌های پژوهش حاصل شدند. جامعه آماری شامل 48 نفر؛ 14 سفالگر جهت تأیید اصالت نقش‌ها و 34 گرافیست‌ جهت تأیید کاربری نقوش در طراحی هویت بصری بودند. جامعه هدف تعداد 50 سفال از میان سفال‌های مند هستند که جهت تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهند نقوش ایرانی علاوه بر تأکید بر هویت ملی، قابلیت کاربرد در طراحی هویت بصری و تجاری‌سازی کالا را نیز دارا هستند. همچنین از میان نقوش هندسی، جانوری، گیاهی و تمثیلی سفال مند، نقش "مرغ" بالاترین درصد فراوانی را برای طراحی هویت بصری دارا است. این پژوهش، ماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و به روش کتابخانه‌ای و میدانی انجام ‌گرفته است.